اختلال ها و نیازهای ارضا نشده تروریست ها چیست؟
تاریخ انتشار: ۱۹ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۹۷۱۳۲۴
خشونت، پرخاش و پرخاشگری واژگانی اند که گاهی مترادف هم به کارگرفته می شوند؛ ولی هر عملی که سبب آسیب رساندن به شخص، شیء یا حیوان می شود یا با چنین قصدی صورت می گیرد، پرخاشگری نامیده می شود و مشابه تعریف فوق برخی معتقدند که خشونت کنشی عامدانه برای آسیب رسانی فیزیکی به شخص دیگر است.
فصلنامه مطالعات تروریسم - سعید محمدی گماری:
تروریسم از منظر اختلالات روانشناختی
یکی از مشهورترین تعاریف از تروریسم که بسیار نقل شده، تعریف الکس اشمید است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در یک تحقیق ارائه شده از اشمید، 109 تعریف موجود از تروریسم جمع آوری شده و 22 عنصر از آن به دست آمده است. در این تعاریف به کارگیری خشونت و اعمال زور 82 درصد را به خود اختصاص داد. در اکثر تعاریف، همان طور که اشمید بیان می کند، خشونت و سیاست نقش عمده ای در ارائه یک تعریف از تروریسم دارند. استفاده از زور، خشونت یا تهدید به منظور کسب اهداف سیاسی از طریق ایجاد وحشت و ارعاب، که در تعریف از تروریسم بسیار کاربرد دارد از عوامل اصلی تعریف تروریسم هستند.
خشونت، پرخاش و پرخاشگری واژگانی اند که گاهی مترادف هم به کارگرفته می شوند؛ ولی هر عملی که سبب آسیب رساندن به شخص، شیء یا حیوان می شود یا با چنین قصدی صورت می گیرد، پرخاشگری نامیده می شود و مشابه تعریف فوق برخی معتقدند که خشونت کنشی عامدانه برای آسیب رسانی فیزیکی به شخص دیگر است. علت شناسی تروریسم دانشمندان را به سوی کشف علل حالت خشونت کشاند.
در جست و جوی کشف علت تروریسم صرف علل روانشناختی کافی به نظر نمی رسد، از آنجایی که عمدتا تروریست ها به طور گروهی فعالیت می کنند و با ورود به گروه، به یک هویت و یک «ما»ی واحد نمی رسند، فرآیند ورود افراد به گروه های تروریستی، روانشناسی گروه، فرآیند مشروعیت زدایی از بزه دیدگان و... از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
اولین انتشار مهم در روانشناسی تروریسم از یک روانپزشک به نام فردریک هکر بود که در تحلیل خود از تروریسم بر تنوع انگیزه ها تاکید بسیار داشت. نسل اول تحقیق در مورد علل ارتکاب تروریسم از اواخر دهه 1960 میلادی شروع شد و تا میانه دهه 1980 ادامه یافت که مبنای تحقیقات تئوری وابسته به روانکاوی بود که آغازگر آن فروید بود و نسل دوم تحقیقات توسط جرالد پست در سال 1984 به عمل آمد. او به این نتیجه رسید که تروریسم نتیجه آسیب شناسی روانی یا نقض شخصیتی در تروریست ها است.
در این رویکرد تمامی تلاش های محققان در جهت تطبیق یافته های روانشناسی با فرد تروریست می باشد که در نهایت بتوانند به این نتیجه برسند که آیا آسیب روانی در شخص می تواند منجر به تروریست شدن وی گردد؟ آیا در تروریست ها بیماری روانی خاصی مشاهده شده است؟ آیا تروریست شدن ریشه در عوامل روانی ماقبل بزهکاری دارد؟ نقش اختلال در فرآیند رشد در تحقق تروریسم چه می باشد؟
با توجه به انگیزه های مختلفی که موجب ورود تروریست ها به حیطه اعمال مجرمانه می گردد و با توجه به اهداف غایی که گروه های تروریستی دنبال می کنند، نتیجه متفاوت خواهدبود. در گروه هایی که عمدتا با انگیزه های سیاسی، ملی و جدایی طلب وارد حوزه تروریسم می شوند، نشانه هایی بارزی از اختلالات روانی و اضطراب مشاهده نشده است.
1. نقش اختلال شخصیت
اختلال شخصیت، عبارت است از نارسایی در تکوین، رشد، تکامل شخصیت یا داشتن گرایش های مرضی در ساختمان شخصیت که الگوهای رفتاری نابهنجاری را در طی زندگی نشان می دهد و نوع این بیماری را مشخص می کند. اختلال شخصیت یک اختلال شایع و مزمن است که شیوع آن بین 10 تا 15 درصد جمعیت عمومی تخمین زده می شود و حدود نیمی از بیماران پزشکی به اختلال شخصیت مبتلا هستند.
2. علائم رفتارهای غیرعادی
تروریست ها به دلیل مشکلات و فشارهای روانی وارد آمده بر زندگی شان خصوصا در دوران رشد، طبیعی است که رفتارهای نابهنجاری در واکنش به کنش نامطلوب اولیه ارائه خواهندکرد. این واکنش تروریست ها که به صورت افعال مادی ظاهر می شود نشان از یک اختلال در سیستم عصبی و روانی دارد که شخص را به سوی بیماری های روانی یا اعمال و حرکات غیرعادی هدایت می کند. این اختلال می تواند در هوش، تفکر، عواطف، انگیزه و... ظاهر شود.
الف. اختلال در نحوه تفکر
اختلال در تفکر به معنی وجود افکاری است که با واقعیت تطابق ندارد. شخص در عالم ذهن خود به اشیای جمادات و موضوعات پیرامون خود جدا از دیگران می نگرد. خود را خداوند، رسول خداوند و... می داند و منجی جهان از یک خطر قریب الوقوع می باشد. هذیان می گوید و شناختش از واقعیت بسیار کم رنگ است.
اختلال در نحوه تفکر به صور گوناگون ظاهر می گردد، یکی از آن ها «تفکر انضمامی» است که شخص قدرت کافی در تفکر انتزاعی و تعمیم فکر ندارد؛ این ناهنجاری در عقب ماندگان ذهنی امری معمول است. یعنی اشخاص دچار این اختلال، محدوده فکری بسیار کم دامنه دارند.
دسته دوم از اختلال در نحوه تفکر، «تفکر اختصاصی» نام دارد. اشخاص درگیر این اختلال، تفکر ذهنی خاص خود را دارند که با واقعیت بیرونی چندان مطابقت ندارد و در بیماران اسکیزوفرنیک مشاهده می شود.
به نظر می رسد که تروریست ها دچار یک اختلال در نحوه تفکر می باشند. ذهنیتشان از دنیا و واقعیت با آن چه در عالم خارجی وجود دارد، متفاوت می باشد. از آنجایی که تروریست ها نظر شخصی خود را از دنیا صحیح می دانند برهمین مبنا عمل می کنند و مرتکب اعمال تروریستی می شوند؛ لذا به دلیل عدم انطباق این تفاسیر شخصی و اعمال تروریستی مبتنی بر آن با واقعیات خارجی است که تروریسم به عنوان امری نابهنجار نگریسته می شود. همان طور که مارتا کرنشاو گرفت: «اعمال تروریست ها بر پایه تفسیر شخصی و ذهنی آن ها از دنیا شکل گرفته است نه بر مبنای واقعیت عینی، این وضعیت در اغلب تروریست ها مشاهده می گردد.»
ب. ارضا نشدن نیازها
گرایش درونی بالقوه برای پاسخ دادن به موقعیت یا محرک خاص بیرونی، از بین موقعیت ها و محرک های مختلف موجود را می توان انگیزه نامید. اشخاصی که در وجودشان انگیزه پرخاشگری قدرتمندی دارند، در مواجهه با خطرات محیط با حمله و خشم پاسخ می دهند. در پس اقدامات تروریستی مانند هر رفتار دیگری انگیزه یا انگیزه هایی نهفته است که حاکی از وجود نقص در نیازهای ارضاء نشده ای است که سرانجام روزی به صورت خشونت، تخریب، ترور و... سر برآورده است.
اقدامات تروریستی می تواند نتیجه ارضاء نشدن نیازها یا فرانیازها باشد، با توجه به اینکه نیازی از سلسله مراتب نیازهای انسان ارضاء نشده باشد، انگیزه برای ارضای آن به وجود می آید. برای کشف عوامل ارتکاب اقدامات تروریستی درک انگیزه آن بسیار مفید است.
تعدادی نیازهای ذاتی وجود دارند که فعال کننده رفتار آدمی هستند. این نیازها هرچند غریزی هستند؛ اما موجب بروز رفتارهایی اکتسابی می شوند. براساس سلسله مراتب می توانند، به ترتیب از قاعده هرم به نیازهای فیزیولوژیکی، نیاز به ایمنی، نیاز به تعلق داشتن، نیاز به احترام و شهرت و نیاز به خودشکوفایی تقسیم شوند.
واضع این سلسله مراتب نیازها یک روانشناس آمریکایی به نام آبراهام مزلو می باشد. وی معتقد است که نیازهای موجود در قاعده هرم باید قبل از نیازهای موجود در راس هرم ارضا شود؛ یعنی تا زمانی که نیازهای قاعده هرم تامین نشود، نیازهای راس آن تجلی نمی یابد. نیازهای قاعده هرم که از نیازهای اساسی محسوب می گردند باید ارضا شوند؛ چرا که ناتوانی در برآورده کردن آن ها نوعی نارسایی در افراد ایجاد می کند؛ به همین خاطر به این نیازها، نیازهای کمبود یا نارسایی نیز گفته می شود. در مقابل به نیازهای بالای هرم، که ضرورت کمتری دارند و می توانند به بقا و رشد انسان کمک کرده و موجب طول عمر و سلامتی بهتر شود، نیازهای «رشد» یا «بودن» گویند.
نیازهای فیزیولوژیکی
ضروری ترین و اصلی ترین نیازهای انسان از بدو تولد نیاز به آب، غذا، هوا، خواب، جنس مخالف و... است که برای بقای بشر وجود و ارضای آن الزامیست. ارتباط «کمبود» این نیاز با تروریست ها چه می تواند باشد؟ آیا تروریسم نشئت گرفته از ارضا نشدن این نیازهاست؟ هرچند پذیرش آن تا حدی دشوار می باشد؛ ولی عده ای بین تمایلات جنسی سرکوب شده و تروریسم ارتباط مثبت برقرار کرده اند؛ نیاز به ارضای جنسی یک نیاز فیزیولوژیکی اصلی محسوب می شود که آن ها تمایل به شرکت در اعمالی داشته باشند که میل به انتحار بیشتر است؛ لذا تروریست های انتحاری ممکن است در ارضای نیازهای جنسی مشکلاتی داشته باشند.
علاوه بر معتقدین فوق یکی از ویژگی های روانی تروریست های جناح راست را اختلال در هویت جنسی ذکر کرده است. هرچند قائلین این نظر، دلایلی برای ارتباط بین ارضا نشدن این نیاز و تروریسم ارائه کرده اند؛ اما به دلیل نبود مطالعات میدانی در این زمینه، به نظر می رسد این دلایل از منطق ضعیفی برخوردار است.
نیاز به ایمنی
ارضای این نیاز مستلزم امنیت، ثبات، حمایت، نظم و رهایی از ترس و اضطراب است و در کودکان به وضوح مشاهده می شود. وابستگی کودک به والدین و ترس وی از امور خارجی نشانگر نیاز وی به امنیت است. یک روانشناس به نام هورنای نیاز به ایمنی را در تعیین شخصیت دارای نقش اساسی می داند. منظور وی داشتن امنیت و رهایی از ترس است. لذا رشد بهنجار شخصیت در گروی تجربه احساس امنیت و فقدان ترس می باشد.
احساس ایمنی در کودک بستگی به نحوه برخورد والدین دارد. عدم صمیمیت، محبت و عاطفه والدین نسبت به فرزندان می تواند ایمنی در کودکان را تضعیف یا به طور کلی از بین ببرد. والدین با تنبیه های بی دلیل، با تبعیض قائل شدن بین فرزندان، بدقولی، رفتارهای غیرعادی، تحقیر، تمسخر و منزوی کردن کودک، احساس ایمنی را از بین می برند و احساس تنفر و دشمنی کودک نسبت به والدین، به دلایلی چون ترس از والدین، احساس درماندگی، نیاز به دوست داشته شدن و احساس گناه سرکوب می شود. به یکی یا چند دلیل از دلایل فوق کودک از ابراز تنفرش خودداری می کند.
به عقیده هورنای، این تنفر ریشه انواع روان رنجوری هاست. اینکه احساس حقارت، موجب احساس عدم ایمنی و عدم ارضای ایمنی می گردد و ریشه روان رنجوری توصیف می گردد، تا حدی درست است؛ اما چگونه روان رنجوری می تواند علت بروز تروریسم باشد؟ آیا احساس حقارت و تنبیه کودکان توسط والدین می تواند در بزرگسالی فرد را به تروریسم بکشاند؟ آیا می توان بین این دو رابطه ای مثبت متصور شویم؟
برخی از محققان در زمینه تروریسم، ریشه آن را در مسائلی سیاسی، خصوصا سیاست آمریکا نمی دانند، بلکه علت آن را سوءرفتار شدید خانواده ها با تروریست ها می دانند که در نهایت این سوءرفتار موجب بروز احساس حقارت و در پی آن احساس تنفر و انتقام می شود و با توسل به «مکانیسم جا به جایی» این تنفر از والدین به سوی جامعه تغییر می یابد. این عقیده که تروریسم ریشه در سوءرفتار دوران کودکی دارد، موضوع نسبتا عادی و معمول است و هنوز توسط برخی از تحلیل گران معاصر نیز دنبال می شود.
نیاز به تعلق داشتن
با برآورده شدن نیازهای فیزیولوژیک و ایمنی، حس تعلق داشتن در فرد ایجاد می شود و به شکل های گوناگون نمایان می شود. از طریق روابط دوستانه با دیگران، شرکت در گروه و...، شخص کوشش های فراوانی انجام می دهد تا موجب ارضای احساس تنهایی و از خودبیگانگی شود.
به نظر می رسد تروریست ها عمدتا به دنبال این احساس تعلق وارد گروه های تروریستی می شوند. انگیزه تروریست ها عمدتا نیاز به تعلق داشتن، نیاز به کسب هویت، تمایل به پایگاه اجتماعی و... است. جست و جوی هویت ممکن است اشخاص را به سوی سازمان های تروریستی یا افراطی به طرق گوناگون بکشاند.
درواقع، هویت اشخاص، در هویت گروه ظاهر می شود. عضویت در یک گروه تروریستی برای اشخاصی که حس بنیادی شان از هویت دچار عیب و نقص شده است، یک حس هویت فراهم می کند. برای کسب یک هویت جدید تروریست ها سعی دارند که هویت خود را در گروه مخفی کنند.
در تحلیل گروه تروریستی باسک، اذعان شده که تروریست ها به منظور کسب هویت و موقعیت اجتماعی تلاش وافری دارند. نیاز به تعلق و هویت از نیازهایی است که می تواند انسان ها را به گروه های افراطی و تروریستی و هم گروه های هنجارپذیر جامعه هدایت کند، حس «من» در افراد ضعیف شده و به دنبال ترمیم این حس افراد به این گروه ها می پیوندند. به عبارتی دیگر افراد می توانند به سبب عضویت در گروه از ارزش های حاضر و آماده گروه بهره مند شوند.
نیاز به احترام و غریزه شهوت
بعد از ارضای نیاز به محبت و احساس تعلق، نیاز به احترام در شخص ایجاد می شود. شخص تشنه احترام هم از سوی خود به صورت خودارزشمندی و هم از سوی دیگران به شکل مقام، شناخته شدن، موفقیت اجتماعی، شهرت و... است. دو نوع نیاز به احترام وجود دارد: یکی نیاز به عزت نفس و دیگری نیاز به احترام از سوی افراد دیگر. هورنای نیاز به قدرت، وجهه و اعتبار، نیاز به تحسین و تمجید شخص را نیازهای روان رنجوری می داند که راه حل های غیرمنطقی برای مشکلات شخصی اند.
نیازها هم از نظر مزلو و هم از نظر هورنای اموری مهم در تحکیم شخصیت محسوب می گردند و انسان بعد از ارضای نیازهای ابتدایی تر سعی در برآورده ساختن آن خواهدداشت. ارضای این نیاز هم می تواند به صورت فردی باشد و هم به صورت گروهی و جمعی انجام شود.
جان هینکلی، سعی در ترور رونالد ریگان رییس جمهور سابق آمریکا داشت. اولین جمله بعد از دستگیر شدنش این بود: «آیا تلویزیون این صحنه را نشان می دهد؟ حالا تمام جهان تمدن من را می شناسند.» اظهارات این شخص به روشنی حاکی از میل به شهرت یا به عبارتی ارضا نشدن این میل در گذشته بود.
حوادث تروریستی، عمدتا درسطح داخلی ارتکاب می یابند و تعداد کمی از آن ها حوادث تروریستی بین المللی است. اما همین تعداد اندک موجب رعب و هواس جهانیان شده است؛ آن هم بیشتر به دلیل نقش فعال تبلیغات و رسانه ها می باشد. شاید بتوان گفت که اعمال تروریستی از آنجایی که در رسانه های جهان بازتاب بیشتری دارند و به تمام دنیا مخابره می شوند، گروه های تروریستی از آن برای کسب شهرت بین المللی استفاده می کنند.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۹۷۱۳۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ناذران از راه دور و نزدیک در تأمین نیازهای حرم مطهر رضوی شریک‌اند
از غرب و شرق گرفته تا شمال و جنوب، از خیابان‌های اطراف حرم تا دورترین نقاط ایران. از آسیا و آفریقا و اروپا تا تمام جهان! مریدان حضرتش خیل عظیم نذورات را به بارگاه منورش سرازیر می‌کنند. نذورات پرشماری که نشان از ارادت میلیون‌ها انسان به وجود رئوف امام هشتم(ع) دارد. علاوه بر تعدد نذورات، تنوع در این امر هم وجود دارد از طلا و پول گرفته تا فرش و دام.
حجم بالای نذورات و پیوستگی در این امر سبب شده تا سال‌ها قبل آستان قدس رضوی در راستای ساماندهی نذورات و مدیریت دخل و خرج آن، اداره کل نذورات را تشکیل دهد، مجموعه‌ای که کارکنان آن، بر دریافت هدایا نظارت دارند و این وجوه را در راستای ارتقای خدمات به زائران حضرت علی‌ابن‌موسی‌الرضا(ع) مصرف می‌کنند.
در همین راستا و برای بررسی فضای کاری اداره نذورات و مدیریت این حوزه با مدیرکل اداره نذورات آستان قدس رضوی گفت‌وگو می‌کنیم.
نذر و وقف متفاوت است
طبق معرفی‌ای که علیرضا اسماعیل‌زاده از اداره کل نذورات آستان قدس رضوی دارد، این مجموعه از چهار بخش «جمع‌آوری نذورات»، «حسابداری»، «ذخائر و نفایس»، «نگهداری و فروش» تشکیل شده است که شامل 96 پست سازمانی می‌شود. با توجه به حجم بالای مراجعات زائران و مجاوران در این بخش، وظایف زیادی در مجموعه‌ای عریض و طویل برای انجام امورات پربرکت حوزه نذورات تعریف شده است. نکته مهم در این حوزه این است که توسعه و پرکار شدن اداره نذورات هم از برکت هدایا و نذورات مردمی است.
مدیرکل اداره نذورات درباره فضای کاری این مجموعه چنین توضیح می‌دهد: «مجموعه نذورات در دوره‌های مختلف به اشکال متنوعی اداره می‌شده است. تا قبل از انقلاب منابع نذورات و عواید موقوفات در خزانه متمرکز بوده و این وضعیت بعد از انقلاب اسلامی هم ادامه داشت تا اینکه واحد موقوفات و نذورات تفکیک شدند. در حال حاضر اداره نذورات به عنوان واحد مستقل زیرنظر تولیت آستان قدس رضوی فعالیت دارد.»
خود را ملزم می‌دانیم اطلاع دهیم
نکته مهم در تفکیک این دو حوزه و مدیریت آن در مجموعه آستان قدس رضوی تفاوت نذر و وقف است. اسماعیل‌زاده توضیح می‌دهد: «اداره نذورات و موقوفات مدت کوتاهی ادغام شده بود و تحقیقاتی به منظور تفکیک این دو فضا انجام شد. این تصمیم به این خاطر بود که در نیت افراد و کاربری کالا تفاوت‌هایی وجود دارد. منابع نذوراتی گردش اقتصادی ندارند و باید مستقیم بر اساس نیتی که وجود دارد هزینه شوند. درحالی در مورد وقف گردش اقتصادی بر اساس نیت واقف در جریان است.»
به نظر می‌رسد به جهت آشنایی مردم با حوزه نذر و وقف برای حضرت رضا(ع) و البته تفاوت‌های این حوزه‌ها جای کار رسانه‌ای بیشتری احساس می‌شود که اسماعیل‌زاده در این خصوص می‌گوید: «اصل اطلاع‌رسانی برای نذورات مورد توجه تولیت آستان قدس رضوی است و ایشان معتقدند «اطلاع‌رسانی سبب می‌شود تا مردم از اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه مطلع شوند و این گونه نذورات افزایش می‌یابد.» در همین راستا و با وجود اینکه مردم در برابر نذورات مطالبه‌ای ندارند خود را ملزم می‌دانیم هم به صورت شخصی وهم عمومی اطلاعات مربوط به هزینه‌کرد نذورات را منتقل کنیم.»
ارسال برنج و زعفران برای مهمانسرا
تنوع در نذورات تقدیمی و میزان افزایش آن در سال‌های اخیر موضوع بعدی گفت‌وگوی ما با مدیرکل اداره نذورات آستان قدس رضوی است. پول نقد، طلا و پرداخت‌های غیرنقدی روش‌های اهدای نذورات است، اسماعیل‌زاده با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد: «از محل دریافت این وجوهات عمدتا طرح‌های توسعه حرم از جمله زمین‌ها و مستغلات اطراف اماکن متبرکه مثل صحن‌های جدید و ضلع قبله تحصیل شده است. به عنوان مثال در توسعه ضلع قبله بالغ بر 100 میلیارد تومان زمین و مستغلات خریداری شده است.»
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، در حال حاضر پرداختی نذر و هدیه فقط مربوط به حضور شخص در حرم نیست و روش‌ها تغییر کرده است. اسماعیل‌زاده در این باره توضیح می‌دهد: «ناذران از راه دور با ارسال نذورات غیرنقدی خود در تامین نیازهای حرم مشارکت دارند. مثلا برنج را با کامیون ارسال می‌کنند و یا زعفران را که موردنیاز مهماسرا است می‌فرستند. علاوه بر این نذورات نقدی هم وصول می‌شود و وجوهات را به حساب نذورات حرم واریز می‌کنند.»
35 نوع ارز در قالب نذر پرداخت شده است
صرف نذر در حوزه نیت ناذر مورد تاکید مدیران آستان قدس رضوی است. اسماعیل‌زاده در این خصوص بیان می‌کند: «ما خود را موظف به تسهیل ادای نذر توسط ناذر می‌دانیم. زائران و مجاوران حرم رضوی باید در آسایش و راحتی بتوانند در کنار زیارت خود اگر نذری دارند ادا کنند. به همین جهت دفاتر مختلف حضوری و راه‌های غیرحضوری ایجاد و برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا خواست زائر که مسیر هزینه نذری را مشخص می‌کند، مهیا کنیم.»
ورود ارزهای خارجی در قالب نذر، از آن اتفاقاتی است که در بخش نذورات پرتکرار است به حدی که بیش از 35 نوع ارز در دفاتر نذورات دریافت شده است. این پرداختی که از سوی زائران خارجی اتفاق می‌افتد روز به روز در حال رشد است. در این بین زائران عرب‌زبان سهم بیشتری از پرداختی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و اهالی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس همراهی بیشتری در این امر خداپسندانه دارند، این وجوهات به صورت کاملا حضوری پرداخت می‌شود و تحریم‌ها مانع از پرداخت از راه دور می‌شود که تولیت آستان قدس رضوی در تلاش برای راه‌اندازی سامانه‌ای برای دریافت وجوهات خارج از کشور است.
بهره‌وری از نذورات راکد در آینده
با توجه به حجم بالای نذورات وگردش مالی‌ای که در این حوزه اتفاق می‌افتد، وجود یک سیستم نظارتی لازمه این کار است. نظارتی که مدیران آستان قدس رضوی ایجاد کرده‌اند، اسماعیل‌زاده توضیح می‌دهد: «یکی از شیوه‌های نظارت و اعتمادآفرینی، داشتن نظام و سیستم مالی دقیق و شفاف است که در این چند ساله تلاش زیادی در جهت تقویت آن به عمل آمده تا تمامی رویدادهای مالی نذورات، طبقه‌بندی و بر اساس استانداردهای حسابداری در حساب‌ها منعکس شود. در پرداخت‌ها و اجرای دقیق نیت، دستور پرداخت با نظر مستقیم تولیت است. در نذر با نیت عام هم اقرب به نیت‌های تعریف شده در سامانه انجام می‌شود. مثلا هزینه‌های عمرانی حرم، مهمانسرا و خرید تجهیزات رفاهی زائر از محل نیت عام انجام می‌شود. در کنار اجرای نیات خاص مانند زائر اولی، تامین جهیزیه، آزادی زندانیان، کمک به محرومان با همکاری کانون‌های استانی و سازمان‌های ماموریت‌گرا استان انجام می‌شود.»
با وجود ساماندهی کامل امور مربوط به نذورات، هدف اصلی این مجموعه برای آینده، اجرای نظام راهبری مصوب نذورات و بهره‌وری از دارایی‌های نذورات است که اسماعیل‌زاده در بخش پایانی صحبتش این هدف را تشریح می‌کند: «احساس می‌کنیم به توانمندی کامل در این حوزه نرسیده‌ایم. مجموعه دارایی‌هایی وجود دارد که شاید خیلی استفاده نشده و مورد توجه قرار نگرفته است. برنامه داریم تا جایی که می‌تواننیم این مسئله را احیا کنیم. البته تاکنون چند مورد را احیا کرده‌ایم. در حال حاضر نیز به همان اندازه که از مردم نذورات دریافت می‌کنیم، از دارایی‌ها در حوزه نذورات بهره می‌بریم.»
ببینید | فریادهای تهیهکننده سریالهای خاطرهانگیز رضا عطاران بر سر فرد محکوم در پرونده مرگ مشکوک زهره فکور صبور در صحنه دستگیری!